Nazi Almanyası, 1933-1945 yılları arasında Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi’nin idaresi altında bulunan tek partili devlet yönetimidir. Nazi Almanyası’nın en önemli lideri ise Adolf Hitler’dir. Nazi Almanyası, Alman tarihi açısından “Üçüncü Reich” kabul edilmiştir.
Nazi Almanyası, yönetime 30 Ocak 1933 tarihinde başlamıştır ve Adolf Hitler’e sınırsız yetkiler tanıyan “Yetki Kanunu” 23 Mart 1933'te kabul edilmiştir. Yetki Kanunu, Şansölye Adolf Hitler'in hükûmetine, parlamentonun müdahalesi olmaksızın kanun çıkarma yetkisi tanıyan 5 maddelik bir kanundur.
Resmi adı “Gesetz zur Behebung der Not von Volk und Reich”dır (Halk ve İmparatorluğun Sıkıntılarını Ortadan Kaldırmaya Yönelik Yasa) .
Yetki Kanunu’nun kabulü ile birlikte Hindenburg, görevini Adolf Hitler’e devretmiştir. Daha sonra, 12 Mart 1938’de Anschluss olarak bilinen Avusturya’nın ilhakı gerçekleştirilmiştir.
1 Eylül 1939’da başlayan 2.Dünya Savaşı ile birlikte 30 Nisan 1945’te gerçekleşen Hitler’in ölümü, Nazi Almanyası’nın yıkımını da beraberinde getirmiştir. 8 Mayıs 1945’te müttefik güçlerine teslim olan Nazi Almanyası, 23 Mayıs 1945’te nihai çöküşünü yaşamıştır.
Nazi Almanyası Hukuk Sistemi
Nazi Almanyası’nda “Führer Devleti Sistemi” (Führerstaat) uygulanmıştır. Bu sistem, nasyonal sosyalizm ideolojisinin ortaya koyduğu ve ülke yönetiminde tüm yetkilerin, tek siyasal otoritenin egemenliğinde olduğu bir devlet modelidir. Führer Devleti Sistemi’nin en üst basamağında, devletin ve milletin lideri olan “Führer” yer alır. Führer, halkı ve devleti ilgilendiren meselelerde parlamentarizme alternatif olan hızlı bir uygulamayla, karar alma yetkisinin en üst kademesini kendisinde bulundurur. Ülke içindeki siyasal kuruluşların ve yerel yönetimlerin tümü Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'ne bağlıdır.
Üçüncü Reich döneminde, temel öneme sahip mevzuat ve politika konularında halk egemenliği meşru edilmiş, bunun için halk oylamaları gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Nasyonal sosyalist devletin politik meselelerle ilgili soruları, anlaşılır ifadelerle açıklanmış, genellikle “Evet” veya “Hayır” seçenekleri ile seçmenler tarafından karar alınabilmiştir.
Bu dönemde, son karar her daim Führer’in elinde olmakla birlikte “Reichstag” adı verilen bir meclis, yasama organı olarak görev yapmaktadır. Yargı fonksiyonunu ise görevi hükümete direniş gösterenleri, savaş suçlularını vs. yargılamak olan “Halk Mahkemeleri” üstlenmiştir. Bu sistem Nazi Hükümeti’nin çöküşüne değin sürmüştür.
Nazi Almanyası Döneminde Bakanlıklar
Nasyonal Sosyalist Almanya'da 16 bakanlık bulunmaktadır. Bunlardan 10 tanesi 1933'ten önce, diğer 6 tanesi ise 1933'te kurulmuştur.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı — Reichsarbeitsministerium
Beslenme ve Tarım Bakanlığı — Reichsministerium für Ernährung und Landwirtschaft
Maliye Bakanlığı — Reichsfinanzministerium
Adalet Bakanlığı — Reichsjustizministerium
Posta Bakanlığı — Reichspostministerium
Ulaştırma Bakanlığı — Reichsverkehrsministerium
Ekonomi Bakanlığı — Reichswirtschaftsministerium
Dışişleri Bakanlığı — Reichsministerium des Auswärtigen
İçişleri Bakanlığı — Reichsministerium des Innern
Savaş Bakanlığı (daha önce Millî Savunma Bakanlığı, “Reichswehrministerium”) — Reichskriegsministerium
1933'te kurulan yeni bakanlıklar:
Halkı Aydınlatma ve Propaganda Bakanlığı — Reichsministerium für Volksaufklärung und Propaganda
Sivil Havacılık Bakanlığı — Reichsluftfahrtministerium
Bilim, Eğitim ve Kültür Bakanlığı — Reichsministerium für Wissenschaft, Erziehung und Volksbildung
Kilise İşleri Bakanlığı — Reichsministerium für die kirchlichen Angelegenheiten
Doğu Toprakları İşgal Bakanlığı — Reichsministerium für die besetzten Ostgebiete
Silahlanma ve Mühimmat Bakanlığı (Ekim 1942'de Silahlanma ve Savaş Üretimi Bakanlığı) — Reichsministerium für Bewaffnung und Munition
"Propaganda popüler olmalı ve hitap ettiği zümrede en dar kafaların dahi anlayabileceği bir seviyede bulunmalıdır."
-Adolph HİTLER-
Yazar: Alperen AYDIN
KAYNAKÇA
1. Michael Kotulla: Deutsche Verfassungsgeschichte: Vom Alten Reich bis Weimar (1495-1934), Springer, Berlin 2008
2. Ali Çimen. Tarihi Değiştiren İmparatorluklar. 3. baskı. İstanbul: Timaş Yayınları, 2010. s. 421
3. Fahir Armaoğlu, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, sayfa 240, 11. Baskı
4. Mason, K.J. Republic to Reich: A History of Germany 1918–1945. McGraw-Hill.
5. Klaus Hildebrand: Das vergangene Reich: Deutsche Außenpolitik von Bismarck bis Hitler 1871–1945. Oldenbourg, München 2008, ISBN 3-486-58605-X, S. 704 ff.
Ali Çimen. Tarihi Değiştiren İmparatorluklar. 3. baskı. İstanbul: Timaş Yayınları, 2010. s. 422
Ali Çimen. Tarihi Değiştiren İmparatorluklar. 3. baskı. İstanbul: Timaş Yayınları, 2010. s. 413
Ali Çimen. Tarihi Değiştiren İmparatorluklar. 3. baskı. İstanbul: Timaş Yayınları, 2010. s. 414
Ali Çimen. Tarihi Değiştiren İmparatorluklar. 3. baskı. İstanbul: Timaş Yayınları, 2010. s. 415
Ali Çimen. Tarihi Değiştiren İmparatorluklar. 3. baskı. İstanbul: Timaş Yayınları, 2010. s. 424