ÖN BİLGİLENDİRME
Ele alınacak olan metinde iyi hal indirimlerinden bahsedilecektir. Nasıl hükmolunduğu, içeriği ve temel anlamda nelerden oluştuğu incelenecektir. Bilgilendirme, asıl amaç olup en son kısımda yazarın şahsi fikrine de göz atmak mümkün olacaktır.
GİRİŞ
Türk toplumu ile yargı arasındaki bağ çok canlı ve dinamik şekilde devam etmektedir. Günümüzdeki yargı kararlarının sosyal medya tarafından beğenilmemesi, tepki gösterilmesi artık bizleri şaşırtmayacak düzeye geldi. Bunun sebebini birçok farklı etken oluşturabilir. Kimisine göre iyi bir yargı düzeninin bulunmaması, kimine de göre hukukun temel esaslarından sosyal-medyanın bihaber olmasıdır. Bu konuya hiç değinmeden Türk hukuk düzeninde var olan iyi hal indirimlerinden bahsetmek istiyorum.
Cidden hâkimin karşısında kravat takmak, özür dilemek belki de yıllarca sürebilecek hapis cezalarını ortadan kaldırabiliyor mu? Böyle bir kurumu Türk kanun koyucusu neden koymuş olabilir? Yazımızın devamında bu sorulara yanıt arıyor olacağım.
Detaylı bir inceleme yapmadan Türk Ceza Kanunu’na göz atabiliriz. TCK 62/2 şöyle diyor: Takdiri indirim nedeni olarak, failin geçmişi, sosyal ilişkileri, fiilden sonraki ve yargılama sürecindeki davranışları, cezanın failin geleceği üzerindeki olası etkileri gibi hususlar göz önünde bulundurulabilir. Takdiri indirim nedenleri kararda gösterilir. Yani görülen bir davada iyi hal indirimi verilmesi için gereken şartlar yukarıda sayılmıştır.(Bunları açıkçası birçok insanın taşıyabileceğini düşünüyorum detayına sonuç kısmında değineceğim.)
TCK 62/2, okunduğunda çok geniş yorumlanabilecek bir kanun hükmü gibi gözükmektedir. Fakat başlangıcında takdiri ifadesinin altını çizmek istiyorum. Hâkimin takdirinin. Burada vicdan, düşünme ve takdir yetkisi açıkçası hâkime verilmiştir. Bu sebeple ceza indirimi üzerinde gerçekten adaleti tesis edecek mekanizmaların titizlikle durması gerekir. Şahsımca verilmiş mahkeme hükümleri, soyut nitelikte olan kanun hükümlerinden çok daha caydırıcı ve akılda kalıcı mahiyettedir. Bu yüzden hâkimlerimiz vereceği kararlarında dikkatli davranması gerekir. Çünkü bu verilmiş olan kararlar, doğrudan vatandaşın kafasındaki pratik izdüşümüdür.
Farklı bir açıdan ise Türk hâkimleri, bir cinayet davasında sanığın "çok pişmanım" cümlesi üzerine (yargılama sürecindeki davranışları) müebbet hapis cezasından 25 yıl hapis cezasına, ceza indirimi yapabilir ve yapmıştır da.
Türk kanun koyucusu elbette ki takdiri indirim yetkisi ile somut olayların değişkenliğini, tekdüze olmadığını öngörerek, yetkin bir hukuk hizmeti vermeyi amaçlamıştır. Ama inisiyatif dikkatli olunması gereken bir kurumdur. İçerisinde çok hassas çizgiler barındırır. Özellikle emsal oluşturmaması gereken türden.
ŞAHSIMCA SONUÇ
Temel anlamda hâkimin bir kişinin davranışlarını geçmişini ve geleceğini düşünerek hareket etmesi her anlamda çok mantıklı bir durumdur. Hâkimler, Anayasaya, kanuna ve hukuka uygun olarak vicdani kanaatlerine göre hüküm verirler. (Anayasa md. 138). Fakat buna bir sınırlama açıkçası bir standart getirilmesi gerekiyor. İnsan öldüren sanık, elbette ki pişman olacak ve indirim talebinde bulunacaktır. Suçluların ki bana kalırsa çok büyük bir kısmı çok uzun süren hapis cezaları ile yüzleşmek istemeyeceklerdir. Örnek vermek gerekirse, bir insanın ölümüne yol açıp pişmanlık ifadesi verilerek ceza indirimi alınmalı mıdır kanımca cevap, tabi ki hayır. Özellikle takım elbise, kravat takmak gibi durumlar tabi ki Yüce Türk Hukuk Sistemi’ne duyulan bir saygının göstergesidir fakat bunu iyi hal indirimi olarak kabul etmek, hukukun kendi özü ile çelişkisidir. Suç işlememek ile sanırım beyaz gömlek ve kravatın bir ilgisi bulunmamaktadır.
Her zaman olduğu gibi kalite özellikle hukuki kalite, ancak istikrarla birlikte hayat bulabilecektir.
Yazar: Mert Ulaş DİNÇER
KAYNAKCA
*https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5237.pdf
*https://www.libertyhukuk.com/iyi-hal-ile-ceza-indirimi-nedir/
*https://www.sozcu.com.tr/2015/gundem/kadin-cinayetine-62-madde-indirimi-1021183/