LGBTIQ+ nedir?
İnsanlık tarihi kadar eski olan LGBTI; uzun yıllar toplumlar tarafından bir tabu, bir yanlış olarak görülmüştür ve birçok insan anormal olarak yaftalanma korkusuyla güçlük çekmiştir.
Esas olarak LGB teriminin (lezbiyen, gey, biseksüel) gelişmesiyle oluşturulmuş olan LGBTIQ+ kavramı, tarihsel süreçte gey kavramının topluluğu tanımlamakta yetersiz kalması üzerine eklemeler yapılarak geliştirilmiştir.
1980’lerin başına kadar heteroseksüel cinsiyetler dışındaki cinsiyetlerin tamamını tanıtmak için kullanılan tek isim “gey” idi. Daha sonrasında ise lezbiyen ve biseksüel kavramları da eklenerek 1980’de yeni haline dönüştürülmüştür. Bu ifadeye, günümüzde önce “interseksleri” ifade eden “I” ve daha sonra da “Queeri” gösteren (biyolojik cinsiyet sistemine uymayan kişinin kendini belli bir cinsiyetle sınırlandırmamasını ifade eder) “Q” ifadesi eklenmiştir.
Kısaltmanın sonundaki “+” ise geri kalan cinsiyet terimlerini içine almak amacıyla kullanılmaktadır (agender, pangender…).
Cinsiyet Değiştirme Nedir?
Cinsiyet değiştirme ameliyatı; dişi cinsiyetten, erkek cinsiyete veya erkek cinsiyetten dişi cinsiyete fizyolojik olarak geçmek için yapılan ameliyattır. İlk defa 1931 yılında Berlin’de Dora Richter, “vajinoplasti” uygulamasıyla, bir transeksüel kadın olmuştur.
Cinsiyet değiştirme sonrası bireyler kendilerini transeksüel olarak tanımlamaktadır. Ancak her LGBTIQ+ üyesinin cinsiyet değiştirmesi gerekmemektedir. Bu fiziksel değişim, tamamen kişinin kendini nasıl görmek istediğine bağlıdır. Eşcinsel bir birey cinsiyet değiştirip heteroseksüel ilişkiye zorlanamayacağı gibi transseksüel bir birey de cinsiyet değiştirme operasyonu olmaya zorlanamaz.
Türkiye’de Cinsiyet Değiştirme
Türk Medeni Kanunu’nun 40. maddesi:
“Cinsiyetini değiştirmek isteyen kimse, şahsen başvuruda bulunarak mahkemece cinsiyet değişikliğine izin verilmesini isteyebilir. Ancak, iznin verilebilmesi için, istem sahibinin on sekiz yaşını doldurmuş bulunması ve evli olmaması; ayrıca
transseksüel yapıda olup, cinsiyet değişikliğinin ruh sağlığı açısından zorunluluğunu bir eğitim ve araştırma hastanesinden alınacak resmî sağlık kurulu raporuyla belgelemesi şarttır.
Verilen izne bağlı olarak amaç ve tıbbî yöntemlere uygun bir cinsiyet değiştirme ameliyatı gerçekleştirildiğinin resmî sağlık kurulu raporuyla doğrulanması hâlinde, mahkemece nüfus sicilinde gerekli düzeltmenin yapılmasına karar verilir.”
Yukarıda belirtildiği gibi, Türkiye’de cinsiyet değiştirme ameliyatı kanunen yasak değildir. Ancak uygulamada sıklıkla engellerle karşılaşılabilmektedir. Kişilerin cinsel özgürlükleri ile ilgili olan bir konunun, oldukça subjektif belgeler ile kanıtlanmaya mecbur bırakılması bu özgürlüğe engel olmaktadır. Kaldı ki “evlilik şartı” ve “transseksüel yapıda olma” gerekliliğinden anlaşılması gerekenler de tartışmalıdır. Kimileri için transseksüel yapıda olma interseks olarak algılanabilecekken; kimileri açısından da cinsel organların kişiye özgü oluşlarından dolayı farklı olmaları, olarak algılanabilmektedir. Bu da uygulamada farklı farklı karar verilmesini ve kişilerin bu hakka eşit olarak ulaşmalarını engellemektedir.
Değerlendirme
LGBTIQ+ bir sosyal eşitlik olarak kabul edilmelidir. Kişilerin zaten yıllarca yaşadığı travmatik deneyimlerin yanı sıra artık 21. yüzyıl dünyasında hala cinsel kimlikleri veya yönelimleri yüzünden ötekileştirilmelerine son verilmelidir. Sadece insana özgü bir “tercih” gibi lanse edilen bu cinsiyet kavramlarının tartışılması toplumları geri götürmektedir. Devletlerin; toplumu bu konuda daha çok kin ve nefrete sürüklemek yerine, vatandaşlarının tamamının özgürlük ve hak arayış mücadelesine kulak vermeleri gerekmektedir.
Unutmayalım ki LGBTIQ+ hakları, insan haklarıdır.
Yazar: Ece AKYOL
KAYNAKÇA
ÖZTÜRK, Özgür, "Zor Bir Konu: Eşcinselliğe Bilimsel ve Objektif Bakabilmek”, 10 Haziran 2015
TATLIBAL, Engin, Midilli’de Lezbiyen Festivali, 29 Mayıs 2013
Pride , gey lezbiyen lgbt lgbti homoseksüel heteroseksüel gender cinsiyet fiziksel cinsiyet toplumsal cinsiyet Pridemonth onur onuryürüyüşü eşcinsel eşcinselhpakları hak özgürlük eşitlik